2025/10/11

Webgune berria estreinatu dugu!

Poz handiz partekatu nahi dugu zurekin berri zoragarri bat:

Webgune berria estreinatu dugu!
tallerdeternura.com

Maitasunez sortu dugu eta pixkanaka osatzen joango gara: testuak, audioak eta beste hainbat baliabide, blog bat eta askoz gehiago gehitzen joango gara.

Euskarazko bertsioa laster etorriko da —eskerrik asko zure pazientziagatik!—.

Gonbidatzen zaitugu bisitatzera eta zure iritzia partekatzera, komunitatean sortzen jarraitu nahi baitugu.

 

Webgunea bisitatu

2025/06/09

Datozen Samurtasun Tailerrak

Samurtasun Tailerra. Zeure sexualitatera hurbilpena.

馃煚 Bolonia (C谩diz)
lasemillabolonia@gmail.com
    馃敼 Ekainak 13-15
    馃敼 Uztailak 7-9

馃煛 Camarenilla (Toledo)
emekiternura@gmail.com
    馃敼 Urriak 3-5

馃煝 Gaintza (Nafarroa)
info@sortetxea.eus
    馃敼 Urriak 24-26
    馃敼 Azaroak 14-16 ⬅️ (euskaraz)
 
Helmugariak gabeko bidaia bat. Barnerako bidaia.. Ekartzeko bideak aurkitu nahi dituzten emakume eta gizonen elkargunea.
 
Bidelaguna: Aingeru Mayor (Samurtasun Tailerraren sortzailea, Olatz Marcosekin batera, eta bidelaguna 20 urtez)
 
----------
馃摲 Gustavo Olmedo

2023/07/26

馃尡 Ternura 馃尡 Proiektu musikal eta poetikoa

馃尡Ternura馃尡 Proiektu musikal eta poetikoa da, Aingeru Mayorrek eta Gustavo Olmedok Samurtasun Tailerretan (Emeki) aurkitu eta elkarrekin jolastu eta sortzea erabakitzen dutenean elkartzetik sortzen dena, musikaren bidez publikoari Samurtasunaren gakoetako batzuk hurbiltzeko: norberaren izatearekiko konexioa, geure gorputzen edertasuna, plazerak garamatzan ongi-izatea, elkartzeko gaitasuna... Ez hainbeste ideia moduan transmitituz, baizik eta sentsazio, melodia, emozio, erritmo... gisa. Gizakiengan dagoen ederrenetik abiatuta edertasuna sortuz, samurtasunetik, Carlos Menendezek honela definitzen zuena: “samurtasuna da ni zuretzat garrantzitsua izateko gaitasuna, zu niretzat garrantzitsua zarelako."


Haien kantuen aurkezpena zuzeneko emanaldietan ez da ohiko kontzertu bat, proposamen eszeniko integral bat baizik, non musika azalarekin entzun ahal izango dugun, gure bihotzaren erritmoan durundarazi, begiak itxi eta geure edertasuna deskubritu. Elkarren eskuetatik heldu eta elkartzearen handitasuna sentitu, gure gizatasuna gogorarazten digun laztan eta besarkada batean bildu. Bidaia emozionala. Atximur bat gure tripetan. Oraina oparituko digun arnasa. Taupada bat beste hainbat taupadekin batera...

Zuzeneko estreinaldia: irailaren 3an, Luz del Sur jaialdian (San Jos茅 del Valle, C谩diz)
馃尶 IV Ecstatic Arts Festival
馃搮 Abuztuaren 28tik irailaren 3ra
馃搷 San Jos茅 del Valle, Cadiz
馃帿 Sarrerak salgai hemen: https://www.luzdelsur.es


2022/06/03

Tu esencia. Carlos Men茅ndez-en omenezko kanta

2001eko azaroaren 20an, duela 20 urte, Carlos Menendezek utzi egin gintuen. Eta asko utziz utzi gintuen...

Bihotza hautsita eta begiak malkoz beteta, Olatz Marcosek musika jarri zien Aingeru Mayorrek idatzitako bertso batzuei. Eta abesti hura Artean (Bizkaia), 2002ko otsailaren 22an, hil eta hiru hilabetera, bere jaiotzaren urteurrenean, ospatu zen Carlosi egindako agurrean abestu zuten.

20 urte geroago, gure bihotzetan zabaldu zen arrakala hartan, isuritako malkoek eta bizitako irribarre guztiek ureztaturik, hazi eta loratu egin dira Carlosek oparitu zizkigun haziak, samurtasunaren haziak. Samurtasun hori ez dago soilik Carlos ezagutu genuenon azalean eta bizitzetan, baizik eta laztan, begirada, besarkada, eta partekatutako samurtasun une bakoitzean hedatzen joan dira larru berrietara, beste bizitza batzuetara, bihotz gehiagotara....

Bidaia honetan, 20 urte hauetan bizitako guztiarekin, Aingeru Mayor eta Gustavo Olmedo musikari, musika-ekoizle eta nabigazio samurren bidelagunare arteko elkartzeak sinergia berri bat sortzen du, eta, lehen urrats gisa, Olatz Marcosek konposatu zuen kantua erreskatatzea, letra eta melodia zaharberritzea eta eguneratzea erabakitzen dute, eta kantu-omenaldi eder hau berrsortzea, Tu esencia, Miriam Jaenen ahotsak hegan eginarazten duena, eta bideoklip bat, abestiari forma bisuala ematen diona, non Carlos ezagutu zutenek eta baita bera zuzenean ezagutu ez baina Carlosek utzitako samurtasunaren oparia jaso dutenek parte hartzen duten.

2021eko azaroaren 20an estreinatu genuen abestia eta bideoklipa, Carlosek utzi eta 20 urtera... hainbeste utzita...


Tu esencia

Cierro los ojos y siento
que hoy no es ayer ni es ma帽ana,
que ya no est谩s a mi lado
y una l谩grima me sangra.

Esta l谩grima riega la tierra
que cultivamos,
tu recuerdo es ya semilla
de un futuro m谩s humano.

Contigo aprendimos tanto,
aprendimos a querernos,
y a convertir cada instante
en un presente eterno…
...presente eterno

Ayer tuvimos tu presencia,
hoy tenemos tu esencia.

//No hay m谩s mundo que el m铆o, el mundo nace conmigo y muere conmigo.
Luego el mundo soy yo, y si soy yo el mundo, yo soy la felicidad.
Cuando yo soy lo m谩s importante y yo soy la felicidad, y quiero a alguien, le hago la vida feliz,
porque yo disfruto con el placer del otro, porque es lo que a m铆 me da felicidad.//

Tus ra铆ces, tus palabras
nos abrieron mil senderos
y una br煤jula nos diste
para nunca m谩s perdernos.

Y as铆 vamos, caminando,
con un nuevo sentimiento
ya no est谩s a nuestro lado
ahora te llevamos dentro.

Contigo aprendimos tanto,
aprendimos a querernos,
y a convertir cada instante
en un presente eterno…
...presente tierno

Ayer tuvimos tu presencia,
hoy tenemos tu esencia.

Contigo he aprendido tanto
a romper las armaduras,
a mostrame vulnerable
y a volar sin ataduras…
des-nudarme y aceptarme,
des-cubrir nuestra hermosura,
mirarme en tu espejo y verme,
todo un viaje, una aventura,
hacer del encuentro un juego
sin guion ni partitura,
inventarme nuevos caminos,
sumergirme en la ternura...

Zure sustraiak, zure argia,   
samurtasuna…                
Haizeari esan diot
maite zaitugula.

Ayer tu presencia,
hoy tu esencia.
...sustraia...  

 

Tu esencia
Carlos Men茅ndez-en omenezko kanta  (22/02/1945-20/11/2001, Bizkaia)
Hitzak: Aingeru Mayor
Musika: Olatz Marcos y Gustavo Olmedo
Ekoizlea: Gustavo Olmedo
Ahotsa: Miriam Ja茅n
Kitarra: Sergio Gallardo
BAxua: Gustavo Olmedo
Biolontxeloa: 脕ngel Morilla
Perkusioa: Agust铆n Henke
Bideoklipal: Aingeru Mayor eta Gustavo Olmedo
Eskerrik asko bideoaren grabazioan begirada, irribarrea, azala, laztanak eta samurtasuna jarri duzuenei.
2021eko urria eta azaroa bitartean grabatu zen Boloniako (Cadiz) La Semillan, Sevillako Bollullos de la Mitcion-eko Tolteca Espazioan eta Arteako (Bizkaia) Rosa eta Keparen etxean. Eskerrik asko zuen etxeetako ateak zabaltzeagatik grabazioa egiteko.

2021/05/14

Gorputzak, plazerak eta desirak: zer gertatzen da umeak ditugunean?

Aingeru Mayor
(Bertol Arrietak euskaratua)
2020-02-06an argitaratuta


Agian hasi beharko genuke esanez, jendarte honetan, nola desira, hala gorputz atsegingarria, gaitzetsita daudela biak ala biak. Ukatu egiten dira, ez soilik haurdunaldi eta haurren haziera garaian, baita gure bizitzako beste edozein unetan ere. Zergatik? Hau litzateke hipotesi bat: ordena soziala inposatzea askoz errazagoa da pertsona ez-atsegingarriz, gozamenerako mutilatutako gorputzez, une oro asegabe dauden izakiz osaturiko jendarte batean. Zeren, gozamenarekin konektaturiko izakiak bagina, ez dut nik hain argi logika produktiboen esklabotzari men egingo ote genion, gaur egun egiten ari garen moduan.

Baina, honen guztiaren zergatiaz harago, beste honi buruz hausnartzea interesatzen zait niri: zein dira gure erotika, gure sexualitatea eta gure gorputzaren bizipenak hain modu lazgarrian baldintzatzen ari diren elementuak?

2019/07/18

Haur transexualitatearen ulermen eta bidelaguntzean aurrerapausuak

"Avances en la comprensi贸n y el acompa帽amiento de la transexualidad infantil"
Aingeru Mayor.
“Manual integrador hacia la despatologizaci贸n de las identidades trans” liburuaren atala.
Akadia argitaletxea. Argentina. 2018.

Testu honek era ulergarrian azaltzen ditu autoreak azken urteotan haur-transexualitateari buruz bildutako ezagutza eta hausnarketak.
Senideei nahiz zenbait alorretako profesionalei (hezkuntza, psikologia, pediatria…) dago bideratuta, errealitate honetan lagundu nahi dutenei bidea argitze aldera.

Jaitsi testua (PDF – 936 KB)

2018/05/03

"Dale a tu criatura 100 posibilidades en lugar de 2" liburuaren prologoa

Hona hemen Sueziako Kristina Henkel-ek eta Marie Tomicica-k idatzita eta espainieraz GatoSueco argitaletxeak argitaratutako "Dale a tu criatura 100 posibilidades en lugar de 2" liburuaren prologoa, Aingeru Mayorrek idatzita


Pr贸logo

¿Por qu茅 si eres ni帽a has de ser una princesa y si eres ni帽o un campe贸n?

En nuestra sociedad se espera de las ni帽as que jueguen con mu帽ecas y cocinitas, que sean atentas y educadas, que no griten mucho, que usen lindos vestidos (¡y que no los ensucien!), que se pongan guapas, que sean rosas... Y de los ni帽os se espera que jueguen a s煤per-heroes, que les guste el f煤tbol, que sean valientes, que no lloren “como si fuesen ni帽as”, que sean azules...

Esas expectativas se convierten en imposiciones, la mayor铆a de las veces en formas tan sutiles que ni nos damos cuenta, y funcionan como una apisonadora: aplastando las diferencias. Esa maquinaria la alimentamos cada una y cada uno de nosotros, en multitud de peque帽os gestos cotidianos. Porque la sociedad no es un ente abstracto: somos todas y todos nosotros.

Esa apisonadora pasa por encima de un hecho universal: como sujetos sexuados que somos, todas y todos tenemos rasgos femeninos y masculinos. Y, no nos confundamos, “femenino” y “masculino” hacen referencia a aquellos rasgos que se dan con m谩s frecuencia en un sexo que en el otro, y no a rasgos propios de un sexo o del otro, puesto que no existen rasgos exclusivos de los hombres, ni de las mujeres: todos los caracteres sexuales, todos, son compartibles y se dan, en diferente medida, tanto en ellas como en ellos.

Muchas ni帽as llevan el pelo largo, y algunos ni帽os tambi茅n. A muchos ni帽os les gusta jugar a f煤tbol, y tambi茅n hay ni帽as a las que les encanta, y ni帽os a los que no. Los chicos suelen tener la voz m谩s grave que las chicas, pero hay chicas que la tienen mucho m谩s grave que la mayor铆a de los chicos. La mayor铆a de las ni帽as tienen vulva y la mayor铆a de los ni帽os tienen pene, si; y tambi茅n hay ni帽as con pene y ni帽os con vulva. Y no olvidemos que hay ni帽as y ni帽os cuyos genitales no se parecen ni a un pene ni a una vulva, o que se parecen a ambos; e incluso quienes no tienen genitales. Y que hay ni帽as con cromosomas XY y ni帽os con cromosomas XXY. Y tambi茅n quien no se siente ni ni帽a ni ni帽o. Incluso hay ni帽as que usan pantalones (hace 100 a帽os no las ver铆as por la calle) y ni帽os a los que les encantan los vestidos y las diademas (y que a d铆a de hoy por la calle apenas ver谩s).

En esta sociedad, a aquello que se da m谩s habitualmente se le dice lo normal. Y ¡cuidado!, porque, como por arte de magia, convertimos lo normal en la norma. Es decir, lo que suele ser en lo que debe ser. Castigando a quienes se salen de la norma, a quienes en alg煤n rasgo no son como la mayor铆a... haci茅ndoles sufrir por ello. Y hag谩monos cargo que si hablamos de lo normal, entonces damos por bueno que existe lo anormal...

Caminar hacia la igualdad de derechos y de oportunidades s贸lo tendr谩 sentido si a la vez ponemos en valor y cultivamos la diversidad. Es importante que no equivoquemos luchar contra las imposiciones de g茅nero, con negar la existencia de ni帽as y ni帽os, con negar la existencia de rasgos que observamos m谩s frecuentemente en uno que en otro sexo... porque justamente esto es la diversidad sexual: la diversidad generada por el sexo, por los sexos.

La diversidad es uno de nuestros valores m谩s valiosos. Ante esa apisonadora que pretende conseguir que los ni帽os sean de una manera y las ni帽as de otra, que pretende hacerles iguales, a ellas por un lado y a ellos por otro, hagamos espacio al arco iris de la diversidad sexual: que cada ni帽a, que cada ni帽o pueda ser quien es, que pueda ser como es, expresarse como le gusta, desarrollando sus gustos y sus intereses, en masculino y en femenino, extendiendo sus alas en todo su esplendor... Y as铆 poder volar.

Dale a tu peque cientos de opciones, todas las opciones, para que tenga as铆 la opci贸n de ser quien es. La opci贸n de ser.

Aingeru Mayor
(padre de dos ni帽as, sex贸logo y autor del libro “Ni帽as y ni帽os”)

2015/05/26

Berria egunkarian elkarrizketa: "Haurrei ez dizkiegu ezta genitalen izenak ere irakasten"

"Haurrei ez dizkiegu ezta genitalen izenak ere irakasten

 (Berria egunkarian argitaratutako elkarrizketa)

Sexualitatea, erotika, plazera eta halako kontzeptuak erabat ilunak direla salatu du Mayorrek, eta horrek norberaren gorputz eta plazerarekiko ezjakintasuna baino ez dakarrela.

Gurasoen eta haurren sexualitatea. Hori landu zuen Aingeru Mayor (Donostia, 1972) sexologoak Hondarribian (Gipuzkoa) larunbatean emandako tailerrean. Haren arabera, haurrekin sexualitateaz aritzea garrantzitsua litzateke, gastronomiaz edota biologiaz mintzatzen zaien bezala. «Haurrei ez dizkiegu ezta genitalen izenak ere irakasten». Hala ere, sexualitateari dagokionez, ona da gurasoak haurren heziketaz arduratzea, baina gurasoek euren burua begiratzera animatzen ditu. Plazerarekin eta erotikarekin gustura biziz zoriontsuagoak izango baitira, eta hori haurrei transmitituko dietelako.

Maiz erabiltzen den hitza da sexualitatea. Ondo erabiltzen al da? Nola definituko zenuke? 
Sexualitatea da bakoitzak bere sexua nola bizi duen. Hau da, bakoitzak nola bizi duen bere gizon edo emakume izate hori. Sexualitatea, niretzat, ez da ugalketaren sinonimoa, ez genitalena, ezta larrua jotzearena ere, komunikabideetan agertzen den bezala.

2013/02/04

Elkarrizketa Hirinet Euskaldunon Atarian

Hirinet Euskaldunon Atarian argitaratutako elkarrizketa Gasteizen 2013ko otsailean egin beharreko ikastaroa eta tailerraren harira:

"Gurasook askotan umeen sexualitateaz kezkatzen gara, eta agian zentzudunagoa litzateke geureaz arduratzea" 

Basotxo elkarteak, Emeki proiektuaren eskutik, proposamen bikoitza dakar otsailean. Batetik, ‘Umeen sexualitatetik geure sexualitatera’ ikastaroa, otsailaren 3an, eta bestetik, ‘Samurtasun Tailerra  Zure sexualitatera hurbilpena’, otsailaren 16an eta 17an. Gasteiztik oso gertu (Monasterioguren) izango da, euskaraz eta gaian adituak diren Aingeru Mayor eta Olatz Marcos sexologoekin. Bi ekintza hauetan jorratuko diren gaiei hurbilpena egin nahian, Emeki proiektua osatzen duen bikote honekin solas egin du Hirinetek.

Zer aurkituko dute parte-hartzaileek Gasteizera ekarriko dituzuen bi proposamen hauetan?
Ikastaroa proposamen teoriko bat da ulertzen saiatzeko umeen sexualitatearen garapena, elkarrekin hausnartzeko gurasoek umeen sexualitatearen aurrean nola joka dezakegun eta jabetzeko horretan zein garrantzitsua den guk nola bizi dugun gure sexualitatea eta gure erotika. Gurasook askotan umeen sexualitateaz kezkatzen gara, eta agian zentzudunagoa litzateke geure sexualitateaz arduratzea.
Samurtasun-tailerra, berriz, bizipenetan oinarritutako proposamen bat da, hazkunde pertsonalerako, hazkunde erotikorako laborategia. Bertan norberaren sexualitatearen esploraziorako aukera ematen dugu, samurtasunaren bizipenean sakonduz.

2012/06/11

Elkarrizketa Euskadi Irratian

Euskadi Irratiko Ilargipean irratsaioaren barruan elkarrizketa bat egin ziguten. Bertan sexualitatearen eta samuratsunaren ingurulo gure hausnarketa eta lanari buruz aritu ginen.
Entzun ahal diguzue irratsaioaren 24. minututik aurrera.

2012/02/23

Kopularen inposaketatik desira propioen esploraziora

Aingeru Mayor-ek 2012ko Urtarrilaren 27an Bilboko Ama aretoan emandako "De la imposici贸n de la c贸pula a la exploraci贸n de los deseos propios" izeneko hitzaldiaren audioa duzue entzungai:


"De la imposici贸n de la c贸pula a la exploraci贸n de los propios deseos"

2011/10/03

"La sexualidad: una alternativa". Carlos Men茅ndez

Carlos Men茅ndez-ek 2000.ko Urtarrilaren 14ean, "La Bolsa" eraikinean (Bilbo), eskainitako "La sexualidad: una alternativa" hitzaldiaren transkripzioa. 

Cuando analiz谩bamos en la primera parte del ciclo “La mujer una alternativa” los potenciales femeninos, cit谩bamos como una de las grandes capacidades a tener en cuenta, el potencial intelectual que la mujer tiene. Quedaba claro que era un potencial que hasta ahora no se hab铆a valorado. Pero si analizamos con detenimiento este potencial, nos encontramos con que esto, puede llegar a ser un impedimento para que la mujer entre en la ternura. No por que no sea inteligente, sino porque la inteligencia que la mujer esta utilizando es una copia de la masculina. No es la esencia de la femenina, y esto es algo que se debe recuperar. De todas formas no podemos entender ese c贸digo intelectual aisl谩ndolo de la sociedad en la que estamos. Una sociedad patriarcalista, que dir铆an algunos, o machista pura que dir铆an otros. Nosotros dir铆amos mucho m谩s; una sociedad potenciada por el macho que es el d茅bil, para someter a un grupo mayoritario como es el femenino. Algo que desde el punto de vista social, si tiene su importancia, porque pretender, como hemos pretendido, tener al margen a la mujer durante tantos periodos de la historia, nos ha tra铆do c贸mo consecuencia la sociedad en que hoy estamos viviendo.

2011/09/28

Turistak, bidaiariak eta ibiltariak

Turistak izan gaitezke, esan dieten lekura iristeko irrikitan daudenak. Esaten digute badaudela lehen mailako helmugak, eta beste batzuk bigarren mailakoak. Beste guztiak ez zaizkigu axola.
Lortutako helburu berri guztiak haien koadernatxoetan apuntatzen dituzten turistak. Argazkiak ateratzen dituzte, ondoren guztiei froga gisa erakusteko. Eta bere kontuak egiten dituzte, eta kontatzen dituzte, eta zenbatu ere bai.

Bidaiariak izan gaitezke, zanpatu gabeko lurraldeak esploratzen dituztenak, ezarritako ibilbideak ibili beharrean, ibilbide berriak sortzen dituztenak, beren intuizioei jarraitzen dietenak. Nahiz eta batzuetan, lurralde arrotzetan, zaila izaten da lasai sentitzea, seguru, norbera den bezalakoa izan ahal izateko.
Ezezaguna deskubritzean gozatzen duten bidaiariak. Gozatzen dutenak, agian, ezezaguna menderatzeagatik.

Ibiltariak izan gaitezke, presarik gabe, lurralde hurbil eta familiarretatik ibiltzen direnak. Dagoeneko ezagunak diren lurraldeetatik.
Ibiltzeagatik gozatzen duten ibiltariak, bere bidexketan topatutako detaile xumeengatik harritu egiten direnak: lore bat zabaltzen, tximeleta bat jirabiraka, ilargiaren distira erreka batean, kakalardoa bat simaur pilotatxoa pirritan eramaten. Bide berriak asmatzen dituzten ibiltariak, egunero paisaia ezagun horietan aurkitzen dituzten 帽abardura berriaekin emzionatu egiten diren ibiltariak.
Egunero bidea berria delako.
Eta baita ibiltaria ere.

Efigebnio Amez煤a eta giza sexu izatea

Efigebnio Amez煤a-ri egindako elkarrizketa hau zuekin konpartitu nahi dugu. Bertan giza sexu izateari buruzko oinarrizko zenbait idei laburki aurkezten ditu.



Efigenio Amez煤a Incisex-eko zuzendaria izateaz gain, ikerlaria, pentsalaria eta maisu handi bat da.

Esteka honetan berak idatzitako zenbait testu aurkitzen dira, giza sexu izatearen mapatik mugitzeko interes handikoak.

(Jarraitu irakurtzen bideoaren bigarren zatia ikusteko)

2010/03/09

Carlos Men茅ndez-en "Sexualidad y ternura" hitzaldiaren transkripzioa

1990.ko abenduan,  Carlos Men茅ndez-ek hitzaldi bat eskeini zien adimen desgaitasuna duten pertsonen guraso eta hezitzaileei, bertan bere diskurtsoaren parte handi bat jasoaz.

Hitzaldi haren transkripzioa Sustraia Informazio Buletinaren 5. alean argitaratu zen 2002.ko apirilean, eta hemen plazaratu nahi izan dugu ere, testu horrek duen interes handiagatik.

2010/02/19

Samurtasun Tailerra. Zure sexualitatera hurbilpena

Samurtasun Tailerra gonbidapen bat da jabetzeko izaki sexuatuak garela, sexualitatea gure gaitasun bat dela, balore bat, gure ongizaterako giltza dela; izaki eskaintzaileak garela eta bestearekin elkartzera samurtasunaren bidez iristen dela.

Tailerrean konfiantza eta segurtasunezko gune bat sortzen dugu, judiziorik gabekoa, non pertsona bakoitza, bere erritmora eta bere biografiaren arabera, ikerketa propioa burutu dezakeen hiru ardatzen inguruan: gorputza, plazera eta komunikazioa.

Horretarako hainbat jolas eta dinamika proposatzen ditugu. Mugimenduak, erlaxazioak eta automasajeak gorputza sentitzeko eta gorputzaz kontzientzia hartzeko bidea ematen digute. Elkartze-jolasetan bestearekin komunikazioa esploratzen dugu: eskatu eta eman, eskaini eta jaso... Ikaspena beti baikortasunetik abiatuta.

Zeuretzako tarte eta gune bat.

“Sexualitatea atsegingarri izateko gaitasuna da, eta komunikatzeko bide bat, samurtasuna izanik bere adierazpide gorena; 
eta samurtasuna da zuretzat garrantzitsua izateko gaitasuna, 
zu niretzat  garrantzitsua zarelako.”  
Carlos Men茅ndez